Val Do-ს ბლოგი

ონლაინ სწავლების მოდელი დღევანდელი ცხოვრების სწრაფ ტემპთან ყველაზე მორგებული მოდელია.  ონლაინ სწავლების მეშვეობით შეგიძლიათ გაკვეთილებს შეუერთდეთ ნებისმიერი ადგილიდან, ასევე ნებისმიერ ადგილზე მყოფ მასწვლებელთან, იქნება ის თქვენს რეგიონში, ქვეყანაში თუ საზღვარგარეთ.  ონლაინ სწავლება დაგიზოგავთ უამრავ დროს და ენერგიას,  დაგიზოგავთ ფინანსებს და აგარიდებთ დამღლელ გზებს.  ონლაინ სწავლება, თავისმხრივ, სწავლების რამდენიმე განსხვავებულ მოდელს შეიცავს. ძირითადია: ლაივ სწავლება, სწავლება ჩანაწერების მეშვეობით და ჰიბრიდული ანუ შერეული ტიპის სწავლება.  ჰიბრიდული სწავლება საკმაოდ წარმატებული მოდელია, იქიდან გამომდინარე რომ აერთიანებს ფიზიკურ კომუნიკაციას და ონლაინ სწავლას.  ასეთ დროს ძირითადი მეცადინეობა ტარდება ონლაინ და პერიოდულად ხდება შეხვედრა ფიზიკურადაც.

სასწავლო ცენტრები

ინგლისური ენის შემსწავლელი ცენტრები, როგორც ფიზიკური, ასევე ვირტუალური, გთავაზობთ სტრუქტურირებულ კურსებს სასწავლო გეგმით, რომელიც შექმნილია ინგლისური ენის სხვადასხვა ასპექტის დასაფარად – გრამატიკიდან და ლექსიკიდან დაწყებული, საუბრისა და მოსმენის უნარებით დასრულებული.  ინგლისურის ცენტრები გვთავაზობენ სწავლას სხვადასხვა დონეების მიმდევრობით, კონკრეტულად გათვლილ ვადაზე,  ასევე სპეციალიზირებულ კურსებს თქვენი მიზნებიდან და საჭიროებებიდან გამომდინარე, ხშირ შემთხვევაში გაიცემა სერთიფიკატიც.

 სასაუბრო ინგლისურის კურსები უფასოდ

ციფრული ეპოქა და ტექნიკური მხარდაჭერა საშუალებას გვაძლევს გავიუმჯობესოთ ინგლისურის ცოდნა დამხმარე აპლიკაციების სხვადასხვა პლატფორმების დახმარებით, როგორებიცაა:  Duolingo, Babbel, Hello English, Memrise, Cambly Kids,  BBC Learning English, Busuu, HelloTalk  და სხვა.

ვებგვერდის, servisebi.ge -ის დახმარებით, დაიწყებთ ინგლისურის ენის შესწავლას  ნულიდან ან გაიუმჯობესებთ არსებულ ცოდნას.  შეარჩიეთ სასურველი ინგლისურის სპეციალისტი თქვენთვის მისაღები პირობებით,  როგორც ონლაინ, ასევე ბინაზე მისვლით, თქვენთვის მოსახერხებელ ლოკაციაზე.   ვებგვერდი  გაძლევთ საშუალებას თავად შეარჩიოთ მასწავლებელი ან სასწავლო ცენტრი,  ადგილობრივი  ან უცხოელი პედაგოგი, სწავლება ჯგუფურად ან ინდივიდუალურად. 

ამას გარდა,  ჩვენი ვებგვერდი  val-do.com მუდმივად შემოგთავაზებთ საინტერესო და განახლებად ინფორმაციას პროგრამირების შესახებ, ჩვენი პროგრამირების კურსებით კი უფასოდ შეძლებთ პირველი ნაბიჯების გადადგმას ვებდეველოპმენტში.

თუ თქვენ გადაწყვიტეთ მსოფლიოში ყველაზე მოთხოვნადი პროფესიის შესწავლა და მზად ხართ  გაუღოთ  კარი უამრავ შესაძლებლობას - მოქმედების დროა!

რამდენიმე წლის უკან მსგავს პრობელმას ჯავასკრიპტით ვუმკლავდებოდით შესაბამისი ბიბლიოთეკების დახმარებით, კონკრეტულად კი, როდესაც მომხმარებელი საიტს ჩატვირთავდა მხოლოდ viewport-ში არსებული ფოტო უჩანდა მომხმარებელს, ხოლო როდესაც სქროლვას იწყებდა, ფოტოებისკენ, რომლებიც viewport-ში არ იყვნენ შემდეგ ვაგზავნიდით მოთხოვნას სერვერთან მათ ჩამოსატვირთად.

საბედნიეროდ თანამედროვე ბრაუზერებმა უკვე დაამატეს მოცემული ფუნცქია loading ატრიბუტის დახმარებით HTML-ში, შესაბამისად არანაირი ჯავასკიპტ ბიბლიოთეკის გამოყენება აღარაა საჭირო.

მაგალითი:

<img src="img.1" loading="lazy">
<img src="img.2" loading="lazy">
<img src="img.3" loading="lazy">
<img src="img.4" loading="lazy">
<img src="img.5" loading="lazy">
<img src="img.6" loading="lazy">

loading ატრიბუტი ავტომატურად ხვდება არის თუ არა ჩვენი ფოტო viewport-ში, ან მასთან ახლოს და ამის მიხედვით იგზავნება სერვერზე მოთხოვნა ფოტოს ჩამოტვირთვასთან დაკავშირებით.

საყურადღებო ინფორმაცია

იმისთვის რომ loading="lazy" ატრიბუტმა ისე იმუშაოს, როგორც ზემოთ ავღნიშნეთ ასევე CSS-ით ჩარევაცაა საჭირო ჩვენს კოდში. კონკრეტულად კი img თეგს, რომელსაც loading="lazy" ატრიბუტი აქვს აუცილებელია ქონდეს წინასწარ განსაზღვრული სიმაღლე  ან height თვისებით, ან aspect-ratio-თი

img {
    height: 300px; 
    /* ან */
    aspect-ratio: 16 / 9;
}

მოცემულ ატრიბუტს აქვს ორი მნიშნველობა ესენია:

• eager
• lazy

eager-ის შემთხვევაში, საიტზე ყველა ფოტო აუცილებლად ერთდროულად იწყებს ჩამოტვირთვას. ეს img თეგის ე.წ. "default" მნიშვნელობაა

დამატებითი რესურსები

მოცემულ თემასთან დაკავშირებით ასევე მაქვს გადაღებული ვიდეო გაკევეთილი, რომლის დახმარებითაც მეტად შეძლებთ აღნიშნული ბლოგის გააზრებას, ვიდეო შეგიძლიათ იხილოთ ამ ბმულზე

*viewport - საიტის ხილული ნაწილი ბრაუზერის ფანჯარაში

ვებგვერდის გაშვება რეალურ სერვერზე ზოგისთვის ძალიან რთული საქმეა, ასე იყო ჩემთვისაც, სერვერის კონფიგურაციისთვის დღესდღეობით ერთერთი ყველაზე გავრცელებული ვებ სერვერია nginx, მისი კონფიგურაციის ძირითადი პრინციპების ცოდნის გარეშე თითქმის შეუძლებელია.

nginx წარმოადგენს ღია კოდის პინციპზე დაფუძნებულ პროგრამულ უზრუნველყოფას, რომელიც შექმნილია Igor Sysoev-ის მიერ.

როგორც მოგეხსენებათ, val-do.com ჩემი პირველი პროექტია, რომელიც სრულიად ჩემს  მიერაა დაწერილი, როგორც frontend ასევე backend და ასევე სერვერის კონფიგურაციაზეც მე მომიწია შრომა.

ყველაზე რთული ნაწილი სერვერის კონფიგურაცია იყო, ამ დროს დავაგროვე გარკვეული ცოდნა nginx-ის კონფიგურაციასთან დაკავშირებით, რომელსაც ვეცდები გაგიზიაროთ.

nginx-ის ინსტალაცია

როგორც მოგეხსენებათ სერვერების 90%-ზე მეტი linux ოპერაციულ სისტემაზეა, შესაბამისად არ დავწვრილმანდები მისი ინსტალაციით, უბრალოდ დაგიტოვებთ მზა რესურსებს, რომლის დახმარებითაც შეძლებთ თქვენს სისტემაზე, Windows, Linux, Mac OS-ზე დააყენოთ nginx.

• Windows-ზე ინსტალაცია
• Linux-ზე ინსტალაცია
• Mac OS-ზე ინსტალაცია

nginx-ის გამშვები ბრძანებები

nginx -s stop - გათიშვა
nginx -s quit - გამოსვლა
nginx -s reload - გადატვირთვა
nginx -s reopen - ხელახლა გახსნა ლოგ ფაილების

სახელების შეთანხმებები და ტერმინოლოგია

nginx როგორც სხვა პალიკაციები/ენები გამოირჩევა თავისი სპეციფიური სინტაქსით, ამ პარაგრაფში შევეცდები აგიხსნათ მოცემული შეთანხმებები

მაგალითი 1

http {
		server {
		}
}

მოცემული მაგალითი წარმოადგენს ბლოკებს, ანუ ბლოკები გამოიყოფა {} სიმბოლოებით, მაგალითში http არის ბლოკი, ასევე ამ ბლოკში მოთავსებულია
server ბლოკი

მაგალითი 2

server {
	listen 8080;
	root /data/mysite;
}

მაგალითი 2-ში წარმოსახული გვაქვს server ბლოკი, რომელშიც წერია შემდეგი რამ listen 8080, ერთ ხაზზე ჩაწერილი სიტყვა listen შემდეგ ე.წ. ჰარი (გამოტოვება) და 8080
ამ ჩანაწერს ეწოდება დირექტივები.

პ.ს. დირექტივა აუცილებლად უნდა სრულდებოდეს წერტილ მძიმით ;

მაგალითი 3

server {
	listen 8080;
	root /data/mysite;
}

იმ შემთხვევაში თუ ბლოკში ანუ {} ფრჩხილებში გვაქვს 1 დირექტივა მაინც მაშინ მას ეწოდება კონტექსტი, მესამე მაგალითში server-ს დავუძახებთ არა ბლოკს,
არამედ server კონტექსტს

ზუსტი დამთხვევები url-ებში და location კოტექსტი

ზუსტი დამთხვევებისთვის ე.წ. exact match-ისთვის გამოიყენება ტოლობის ნიშანი

მაგალითი 1

location = / {...}

ამ შემთხვევაში nginx შემომავალ მოთხოვნას გაუშვებს root მისამართზე ან პროექტზე, ანუ მაგალითად val-do.com-ზე ხოლო შიდა მისამართები შეგვიძლია საერთოდ
სხვა პორტზე ან პორექტზე გავუშვათ (შიდა მისამართებში იგულისხმება root-ის შემდეგი გვერდები, მაგალითად val-do.com/contact, val-do.com/courses)

მაგალითი 2

location / {...}

მაგალით 2-ში ყველა შემომავალი მოთხოვნა root მისამართზე, ანუ თუ ჩვენ გვაქვს საიტი მაგლითად val-do.com შემომავალი მოთხოვნა გაეშვება val-do.com-ზე
და ასევე ყველა შემდეგი მისამართი, ანუ val-do.com/contact, val-do.com/courses და ა.შ.

alias დირექტივა

გამოიყენება მაშინ, როდესაც გვინდა სტატიკური ასეტები კონკრეტულ url-ზე მიმართო.
მაგალითად თუ სერვერზე სტატიკური ასეტები გვაქვს შემდეგ დირექტორიაში /var/www/myproject/assets

პირობითად კოდში გვაქვს შემდეგი სურათი <img src="/assets/logo.png"/>, პროდაქშენზე გაშვებისას alias -ით შეგვიძლია
logo.png სერვერს წავაკითხინოთ /var/www/myproject/assets საქაღალდიდან

მაგალითი 1

location /assets {
	alias /var/www/myproject/assets
}

proxy_pass დირექტივა

გამოიყენება კონკრეტული url-ის გადამისამართებისთვის. მაგალითისთვის წარმოვიდგინოთ რომ სერვერზე გვაქვს რამდენიმე ლოკალჰოსტი გაშვებული სხვადასხვა პორტზე, მაგალითისთვის მთავარი პროექტი ეშევება localhost:3000 პორტზე, ამ დროს გაჩნდა საჭიროება, რომ localhost:3000/test  მისამართზე ჩავტვირთოთ საერთოდ სხვა პროექტი, რომელიც პირობითად localhost:4000 პორტზეა გაშვებული

მაგალითი 1

location /test {
	proxy_pass http://localhost:4000;
}

ამ მაგალითის მიხედვით მოხდება გადამისამართება localhost:3000/test-დან http://localhost:4000 პორტზე გაშვებულ პროექტზე

მოცემული მაგალითის რამდენიმენაირი გადაწყვეტა არსებობს, მაგალითად ჯავასკრიპტით ან თუნდაც მხოლდ CSS-ის დახმარებით, მაგრამ აქ იჩენს ერთი პრობლემა წარმადობასთან დაკავშირებით.

მოგეხსენებათ ფოტო რომლის ზომა 2560x1080-ზეა წონით გაცილებით მეტი იქნება, ვიდრე ფოტო, რომელიც 320x240-ზე, ეს კი საკმაოდ დიდ დისკომფორტს ქმნის მომხმარებლის მხარეს, რომელიც მობილური მოწყობილობიდან ეცდება 2560x1080-ზე ზომის ფოტოთი ვებგვერდის გახსნას, ვინაიდან მობილურ მოწყობილობებზე შესაძლებელია სწრაფი ინტერნეტი ყოველთვის არ იყოს ხელმისაწვდომი.

მოცემულ ბლოგში ვისაუბრებთ თუ როგორ გადავჭრით მსგავს პრობლემას srcset ატრიბუტის დახმარებით.

როგორ შევქმნათ რესპონსიული სურათები?

პრობლემის გადაჭრაში დაგვეხმარება HTML-ის 2 ატრიბუტი - srcset და  - sizes, რომელთა დამხარებითაც ჩვენ შევძლებთ მივუთითოთ ბრაუზერებს თუ რა ზომის ფოტო ჩამოტვირთონ ჩვენთვის სასურველ რეზოლუციაზე.

მაგალითი:

<img srcset="img-small.jpg 500w, img-large.jpg 800w" sizes="(max-width: 600px) 500px, 800px" src="img-800w.jpg" alt="srcet example" />

თითქოს ატრიბუტები რთულად გამოიყურება, მაგრამ საქმე არც ისე რთულადაა, ქვემოთ განვიხილავთ თუ როგორ მუშაობს ის.

srcset ატრიბუტი

srcset ატრიბუტში წარმოდგენილია ფოტოების მისამართები, რომლებიც არიან სპეციფიური ზომის, ისინი ერთმანეთისგან გამოიყოფიან მძიმით და ჰარით.

მაგალითში მოცემული გვაქვს სურათი img-small.jpg რომელიც არის ფაილის სახელი. ასევე თუ დავაკვირდებით ფაილის დასახელების და ჰარის შემდეგ მას მოსდევს 500w, რომელიც აღნიშნავს ფოტოს ზომას.

size ატრიბუტი

მოცემული ატრიბუტის დახმარებით ჩვენ შეგვიძლია მივუთითოთ ბრაუზერს, თუ რა ეკრანის ზომაზე რომელი ზომის ფოტო ჩამოტვირთოს. (max-width: 600px) 500px იგივეა რაც ვუთხრათ ბრაუზერს "როდესაც viewport-ის სიგანე არის 600 ან ნაკლები პიქსელი"

მუშაობს თუ არა srcset ატრიბუტი ძველ ბრაუზერებში?

ბრაუზერებში, რომლებსაც არ აქვთ srcset ატრიბუტის მხარდაჭერა ჩაიტვირთება სტანდარტულ src ატრიბუტში მითითებული სურათი ხოლო srcset ატრიბუტი უბრალოდ დაიგნორდება

დასასრულს გეტყვით, რომ სწორი ოპერაციული სისტემის არჩევა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებაა, რომელიც გავლენას ახდენს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.
Windows 11 არის ოპერაციული სისტემის საკმაოდ დამაჯერებელი ვარიანტი, რომელიც გთავაზობთ თანამედროვე ინტერფეისს, მოწინავე ფუნქციებს და აქცენტს პროდუქტიულობაზე.
თუ ისევ ძველი ვერსიის ვინდოუსს იყენებ და განახლებაზე დაფიქრდი, ვინდოუსის გადაყენება შეგიძლია სპეციალისტების დახმარებით, რომლებიც მრავლად არაინ სერვისები.ჯი-ს პლათფორმაზე.

როდესაც წარმატებით დაასრულებთ პროგრამირების კურსებს ნებისმიერი პლატფორმის/ვიდეო გაკვეთილის დახმარებით დროა ნელ-ნელა მიეჩვიოთ პროექტის დაგეგმვას.

დღევანდელ ბლოგში შევეცდები აგიხსნათ თუ როგორ უნდა მოვახდინოთ პროექტის დაშლა მიკრო დავალებებად და მისი შესრულების თანმიმდევრობები.

შევარჩიოთ დავალებების მენეჯმენტის აპლიკაცია

სანამ ჩვენი პროექტის მიკრო დავალებებად დაშლას შევუდგებით აუცილებელია ავარჩიოთ აპლიკაცია, რომელიც დაგვეხმარება მის შემდგომ მართვაში.

ასეთი ე.წ. "task managment"-ის აპლიკაციები საკმაოდ ბევრია, მაგალითისთვის შემიძლია მოვიყვანო რამდენიმე მათგანი :

• trello
• jira
• clickup
• asana

ზემოთ მოცემული სიის გარდა კიდევ უმრავი მსგავსი აპლიკაცია არსებობს, მაგრამ მე შევეცდები დღეს trello-ს მაგალითზე აგიხსნათ.

დაფების (board) ების შექმნა

ტრელოზე რეგისტრაციის გავლის შემდგომ აუცილებელია შევქმნათ ჩვენი პირველი ე.წ. "board" რომელიც იქნება პროექტის სპეციფიკაზე მორგებული, მაგალითად შეგვიძლია დავარქვათ "დეველოპმენტი".

დავალებების სიები

დავალებების სიების შექმნა

მას შემდეგვ რაც დავასრულებთ "board"-ის შექმნას, აუცილებელია შევქმნათ დავალების სიები, რომლებიც დაგვეხმარებიან მათ მენეჯმენტში.

თანამედროვე კომპანიების უმეტესობა, რომლებიც ბაზარზე პოზიციონირებენ, ძირითადად იყენებენ ე.წ. Agile მიდგომას კომპანიაში დეველოპმენტისთვის და არა მარტო...

პირადად მე ვიყენებ შემდეგი დავალებების სიებს:

• backlog
• to do
• in progress
• QA
• QA failed
• done

ქვემოთ ვეცდები აღვწერო თუ რომელი რაში გამოიყენება და როგორ მიმდინარეობს დეველოპმენტის პროცესი.

backlog დავალებების სია

მოცემულ სიაში აუცილებელია მაქსიმალურად ვეცადოთ ჩვენი პროექტი დავშალოთ პატარა ნაწილებად, მაგალითად წარმოვიდგინოთ, რომ გვაქვს ვებ-გვერდი, რომელიც შედგება 4 გვერდისგან:

1. მთავარი გვერდი
2. დეტალური გვერდი
3. ძიების გვერდი
4. კონტაქტის გვერდი

დასაწყისისთვის შეგვიძლია ბექლოგის სიაში დავამატოთ დავალებები ამ გვერდების შექმნის შესახებ იგივე თანმიმდევრობით.

მოცემულ სიაში ასევე ვამატებთ იმ ყველა იდეას ან სურვილს, რომელიც გვინდა პროექტში განვახორციელოთ, ასევე აუცილებელია ყველა დავალებას მივანიჭოთ შესაბამისი გონივრული ვადა და პრიორიტეტი.

to do დავალებების სია

კომპანიები თავისი მოთხოვნიდან გამომდინარე აწესებენ კონკრეტული დაველებებისთვის შესასრულებელ გონივრულ ვადებს, მაგალითისთვის წარმოვიდგინოთ, რომ 1 კვირის შუალედში დასასრულებელი გვაქვს მთავარი და დეტალური გვერდები.

სწორედ ამისთვის გამოიყენება to do სია. დაველებები რომლებზეც 1 კვირის განმავლობაში ვიმუშავებთ აუცილებელია გადავიდეს backlog-იდან to do სიაში.

in progress დავალებების სია

ბუნებრივია ერთდროულად არ შეგვიძლია 2 დავალებაზე მუშაობა, შესაბამისად, დავალება რომელზეც ამჟამად ვმუშაობთ, აუცილებელია გადავიტანოთ in progress სიაში.

მოცემული სია ასევე ეხმარება მენეჯმენტის გუნდს იმის გაგებაში, თუ რაზე მუშაობს დეველოპერი.

QA დავალებების სია

მას შემდეგ რაც დავალებას წარმატებით დავასრულებთ, აუცილებელია მისი ტესტირება, რომელსაც ტესტერი შეასრულებს.

დასრულებული დავალება გადადის QA სიაში და იწყება მისი ტესტირება.

QA failed დავალებების სია

იმ შემთხვევაში თუ  დავალებამ ვერ გაიარა ტესტირება, ტესტერი QA სიიდან დავალებას QA failed-ში გადმოიტანს და ჩვენ ვიწყებთ დავალების პრობლემის გამოსწორებას და ვიმეორებთ იგივეს, ანუ დავალება ისევ გადაგვაქვს QA სიაში.

done დავალებების სია

მოცემულ სიაში დავალებები გადადის იმ შემთხვევაში, თუ მან ტესტირება წარმატებით გაიარა და მზადაა რეალურ გარემოზე ასატვირთად.

როგორ წესი, done-ში დავალებები გადააქვს ტესტერს, რაც გულისხმობს იმას, რომ ჩვენი დავალება წარმატებით შევასრულეთ.

მაგალითისთვის ავღწეროთ ფუნქცია.

function myFunc(a, b) {
    return a + b;
}

როგორც ზემოთ მოცემულ მაგალითში გვაქვს ნაჩვენები აღწერილი გვაქვს ფუნქცია სახელად myFunc() მოცემული ფუნქცია ეთანხმება 2 პარამეტრს ესენია a და b სწორედ ამ სიმბოლოებს ეწოდება პარამეტრები.

ახლა კი განვიხილოთ არგუმენტის მაგალითი. იმისთვის რომ ჩვენი ფუნქცია შესრულდეს აუცილებელია მისი გამოძახება და შესაბამისი მნიშვნელობების გადაცემა, რათა შესრულდეს ფუნქცია და დაგვიბრუნოს 2 ციფრის ჯამი.

მაგალითი:

myFunc(5, 10);

მოცემულ მაგალითში ჩანს, რომ გამოვიძახეთ ფუნქცია და გადავეცით 5-ის და 10-ის მნიშვნელობები, სწორედ ამ მნიშვნელობებს ეწოდებათ არგუმენტები.

შეჯამება:

პარამეტრი(ები) ეწოდება ცვლადებს, რომლებიც გამოიყენება ფუნქციის აღწერისას, რომლებიც აღიწერება () სიმბოლოებს შორის.

არგუმენტი(ები) ეწოდება მნიშნველობებს, რომლებიც გადაეცემა ფუნქციას გამოძახებისას.

დღევანდელ ბლოგში მინდა განვიხილო ერთ-ერთი ყველაზე დიდი იმედგაცრუების მიზეზები პროგრამირების კურსების შეძენის შემდგომ რეალობაზე.

საკმაოდ ხშირია შემდეგი ფრაზა “პროგრამირების კურსზე ჩავეწერე, მაგრამ მეც ერთ-ერთი მოტყუებული ვარ”.

სანამ პროგრამირების კურსს გავაკრიტიკებთ, ვფიქრობ, ჯერ ისევ ჩვენს თავში უნდა ვეძებოთ პრობლემა და დავსვათ კითხვები, ვიყავით თუ არა მზად კურსის შესაძენად და შემდეგ გასავლელად.

უმრავლეს შემთხვევაში პროგრამირების კურსის შეძენა და ჩაწერა ხდება კომპანიების მარკეტინგული აქტივობებიდან, საიდანაც ხშირად მოდის შემდეგი შეტყობინება “შეიძინე პროგრამირების კურსი ჩვენთან და გარანტირებულად დასაქმდი”

გავიაზროთ რისი გავლა მოგვიწევს პროგრამირების კურსის შეძენის შემდგომ

სანამ მსგავსს ტექსტებს წამოვეგებით აუცილებელია გავიაზროთ ის პასუხისმგებლობა, რომელიც კურსზე სწავლის დაწყებიდან დასაქმებამდე გვექნება.

კურსზე ჩაწერა არ ნიშნავს იმას რომ თუ თქვენ მხოლოდ კურსის მასალას გაივლით და იმაზე მეტს არაფერს არ მოიმოქმედებთ, რაც რომელიმე სილაბუსშია წინასწარ გაწერილი ეს არ გაქცევთ წარმატებულ დეველოპერად.

ასევე მინდა პირადი გამოცდილება გაგიზიაროთ.
პირადად მე ვასწავლიდი რამდენიმე აკადემიაში, მაგრამ სამწუხაროდ სტუდენტები, რომლებიც საკმაოდ დიდ თანხას იხდიდნენ კურსში, არ აკეთებდნენ სათანადოდ დავალებებს და რაც მე მათი დამოკიდებულებიდან დავინახე იყო ის, რომ პროგრამირების შესწავლა სულ რაღაც დღეში 1 საათის დათმობით უნდოდათ, ასევე სამწუხაროდ ზოგიერთი ამ 1 საათსაც კი არ უთმობდა…

კუსზე სწავლის დაწყებისას აუცილებელია სრული კოცენტრაცია, დავალებების მაქსიმალურად შესრულება და დამოუკიდებლად მუშაობის უნარის განვითარება, ასევე კარგად უნდა გვქონდეს გააზრებული, რომ მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე მოთხოვნად პროფესიას დღეში 1 საათის დათმობით ვერანაირად ვერ შეისწავლით და თქვენი დრო და ფინანსები უბრალოდ წყალში გადაყრილი გამოვა.

რატომ გვპირდებიან კომპანიები გარანტირებულ დასაქმებას?

პირველ რიგში ეს ყველაზე კარგი “სატყუარაა” კურსის გასაყიდად, მაგრამ იდეაში არც ტყუილი გამოდის ასე, რომ ვთქვათ უფრო კარგად შელამაზებული რეალობაა…

მოდი დავსვათ შემდეგი კითხვები თუ რა შემთხვევაში დასაქმდები თუ შენ რომელიმე კონკრეტულ კურსს გაივლი?

• უნდა იშრომოთ მაქსიმალურად.
• დაესწროთ და მოუსმინოთ ლექტორს/ჩანაწერს.
• დასვათ შეკითხვები თემების გარშემო, რომელიც ბუნდოვანია.
• გააკეთოთ სახლში ყველა დავალება, რომელსაც კურსი მოიცავს.
• მაქსიმალურად ეცადოთ თქვენი თავისუფალი დრო მოახმაროთ განვლილი მასალის პრაქტიკული სავარჯიშოებით გამყარებას.
• კურსის დასრულების შემდგომ აკეთოთ რეალური პროექტები.

მიუხედავად ზემოთ ჩამოთვლილი პუნქტებისა მაინც არ ნიშნავს, რომ შენ სამსახურს აუცილებლად კურსის დასრულების შემდგომ დაიწყებ, კურისის დასრულება მხოლოდ დიდი გასავლელი გზის პირველი ნაბიჯია.

რა უნდა გავაკეთო კურსის გავლის შემდგომ?

ალბათ ხშირად გსმენიათ ფრაზა “თუ მუშაობა ვერ დავიწყე გამოცდილებას როგორ დავაგროვებ ?” გახსოვდეს პროგრამირებაში გამოცდილების დაგროვება არ მოითხოვს აუცილებლად რომელიმე კომპანიაში თანამშრომლად გაფორმებას.

პროგრამისტის გამოცდილება განისაზღვრება ასევე მისი დასრულებული პროექტებით, ასე რომ, სანამ პირველი სამსახური გექნება, შეგიძლია გამოცდილება სახლიდან გაუსვლელად პროექტების კეთებით დააგროვოთ.

რა შემთხვევაში არ უნდა შეიძინო პროგრამირების კურსი?

თუ არ გაქვთ საკმარისი დრო პროგრამირების შესასწავლად ჯობს კურსი საერთოდ არ შეიძინოთ, პროგრამირებას დღეში 1-2 საათი მეცადინეობით ვერანაირად ვერ შეისწავლით ისეთ დონეზე, რომ პირველი სამსახური დაიწყოთ.

ამისთვის საჭიროა ხანდახან 6-დან 12 საათამდე მუშაობა და აქტიური მეცადინეობა, ასევე ძალიან რთულია სხვა სამსახურის შემდგომ პროგრამირების გაკვეთილების მოსმენა და დავალებების კეთება, მაგრამ არა შეუძლებელი.

აუცილებელია გახსოვდეთ, რომ პროგრამირებას 2-3 თვეში ვერ შეისწავლით, იმისთვის, რომ თქვენი პირველი სამსახური დაწიყოთ, ხანდახან რამდენიმე წელია საჭირო.

საბოლოო დასკვნა

ვერანაირი პროგრამირების კურსი ვერ იქნება იმის გარანტი, რომ თქვენ მისი გავლის შემდგომ სამსახურს გარანტირებულად დაიწყებთ, ამის ერთადერთი გარანტია არის მხოლოდ თქვენი თავი და მეტი არაფერი.

თუ თქვენ არ იშრომებთ და მაქსიმალურად არ მოინდომებთ ვერცერთი აკადემია/ლექტორი/კურსი ვერ ჩაგიდებთ იმ გამოცდილებას გონებაში, რომელიც მხოლოდ თქვენი შრომით გროვდება.

ყოველთვის ეცადეთ მაქსიმალურად სიღრმისეულად ჩაეძიოთ კურსზე ახსნილ თემებს დასვით შესაბამისი კითხვები, არ დატოვოთ რაიმე ბუნდოვნად.

აკეთეთ რეალურლი პროექტები მანამ სანამ თქვენ პირველ სამსახურს არ ნახავთ.

პ.ს. ასევე გააგზავნეთ თქვენი რეზიუმეები კომპანიების ვაკანსიებზე

• Trello
• Asana
• Jira
• ClickUp
• და სხვა...

მოცემული საიტები საშუალებას მოგცემს მიკრო დავალებებად დაყო შენი პროექტი და ნაწილ-ნაწილ შეასრულო.

პროექტის ჩაბარების ვადები (დედლაინები)

ნებისმიერ პროექტს, რომელზეც მოგიწევს სამსახურში მუშაობა, აქვს ჩაბარების გონივრული ვადები, რასაც როგორც წესი (დედლაინს) უწოდებენ. სწორედ ამიტომ, მოგიწევს პროექტის დაწყებამდე ეცადო და დასვა მიახლოვებითი დრო, თუ როდის დაასრულებ მას.

დედლაინის განსაზღვირს შემდგომ აუცილებელია მაქსიმალუროად ეცადო ჩაეტიო პრეოქტის შესრულების ვადებში.

პროექტის დასრულება

მას შემდეგ რაც პროექტის საბოლოო ეტაპზე გვიწევს გადასვლა, როდესაც უკვე გამოკვეთილია ჩვენი პროექტის ძირითადი ხაზები აქ, როგორც წესი, იწყება პრობლემები და გვგონია, რომ პატარა ხარვეზების გამოსწორების გარეშეც პროექტი დასრულებულად შეგვიძლია ჩავთვალოთ, მაგრამ ძალიან ვცდებით...

პროექტი მხოლოდ მაშინ ითვლება დასრულებულად, როდესაც მას არ აქვს პატარა ხარვეზიც კი.

საბოლოო ხარვეზების გამოსწორება

როდესაც პროექტზე გვიწევს მუშაობა და რამდენიმე კვირის ან თვის განმავლობაში ერთსა და იმავეს ვუყურებთ, შესაძლებელია რაიმე ხარვეზი წინ გვქონდეს, მაგრამ ვერ ვხედავდეთ, ამის დანახვაში კი უცხო თვალი დაგვეხმარება.

სთხოვე მეგობარს ან ოჯახის წევრს აპლიკაციის გატესტვა მომხმარებლის თვალით, დამიჯერე, ის ძალიან ბევრ ხარვეზსს აღმოაჩენს. საბოლოო ხარვეზების შესწორების შემდგეგ პროექტი უკვე დასრულებულად შეგიძლია ჩათვალო.

საბოლოო ეტაპი

საბოლოო ეტაპზე აუცილებელია შენი კოდი მოახვედრო Github-ზე და გაუკეთო კარგი აღწერა ე.წ. Readme ფაილი. იმ შემთხვევაში თუ გასაუბრებაზე მოხვდები და გამოცდილებას შეგეკითხებიან,  უკვე გექნება რეალური პროექტი, რომელზეც გექნება ნამუშევარი და ამ პროექტის კოდიც კი შეგიძლია აჩვენო პოტენციურ დამკვეთს.

შეჯამება

ზემოთ მოყვანილ ბლოგში, მოკლედ ვეცადე ჩემი გამოცდილება და რჩევები გამეზიარებინა, რომელიც ვფიქრობ გამოგადგებათ პირველი სამსახურის დაწყებაში.

ჩემი პირველი ურთიერთობა ლინუქსთან დებიან დისტრიბუციის, კერძოდ Ubuntu-სთან შეხებით იყო. Ubuntu ჯერ კიდევ სტუდენტობის ასაკში მქონდა დაყენებული ჩემს პირად ლეპტოპზე და ჩემი მთავარი ოპერაციული სისტემა დაალხოვებით 2-დან 5-წლამდე იყო, სანამ MacOS-ზე გადავიდოდი.

ახალი პერსონალური კომპიუტერის შეძენის შემდგომ გადავწყვიტე ისევ Ubuntu დამეყენებინა მთავარ ოპერაციულ სისტემად და პრობლემებიც დაიწყო...

ინსტალაციის შემდეგ, რა თქმა უნდა დავიწყე სამუშაო გარემოს გამართვა, როგორც პროგრამირებისთვის, ასევე YouTube-სთვის. პროგრამირების მხრივ პრობლემა ნამდვილად არაფერზე შემქნია, პირიქით, ლინუქსზე დეველოპმენტი ერთი დიდი სიამოვნებაა, მაგრამ YouTube-ისთვის გარემოს გამართვაში ჩაფლავდა...

როგორც მოგეხსენებათ Adobe და Linux დიდად ვერ მეგობრობენ შესაბამისად ვიდეოს მონტაჟისთვის ვიყენებ Davinci Resolve აპლიკაციას, რომელსაც ასევე აქვს Linux-ის მხარდაჭერა, მაგრამ როგორც აღმოჩნდა არ ირთვებოდა.

მიუხედავად რამდენიმე კვირიანი ინტერნეტში ქექვა და ფორუმების გადატრიალება არ აღმოჩნდა საკმარისი, იმისთვის რომ მე ეს სამონტაჟო პროგრამა დამეყენებინა, შესაბამისად მოვნახე გამოსავალი და ე.წ. dualboot-ში დავაყენე Windows-ის ოპერაციული სიტემა, რომელზეც გადაღებულ გაკვეთილს/ვიდეოს ვამონტაჟებდი.

OBS-ის პრობლემები

ასევე ჩაფლავდა OBS, რომელიც რატომღაც ყოველგვარი გაბრთხილების გარეშე ითიშებოდა იმ შემთხვევაში თუ ვეცდებოდი მისი პარამეტრების შეცვლას, როგორც ფორუმებიდან წავიკითხე ეს ძალიან გავრცელებული პრობლემა იყო...

WIFI-ის პრობლემები

ასევე WIFI-ზე დაკავშირებული პრობლემა, რომლის დროსაც კომპიუტერი WIFI-ს ჩვეულებრივ იღებდა, მაგრამ ქონდა წყვეტები, იმისთვის, რომ სიგნალი აღმდგარიყო მიწევდა პარამეტრებიდან WIFI-ის ჩართვა და უბრალოდ გამორთვა...

Bluetooth-ის პრობლემები

ასევე პრობლემა ქონდა Bluetooth-ს რომესაც ქონდა საოცარი წყვეტები. ადაპტერი უბრალოდ 1 ჩართვაზე მუშაობდა 2-ზე არა.

Arch დისტრიბუცია

ჩემი ბოლო შეხება იყო უშუალოდ Arch ლინუქსი, რომელიც საკმაო პოპულარულობით სარგებლობს advanced მომხმარებლებში.

რამდენიმე ცდის შემდეგ როგორც იქნა Arch დავაყენე archinstall სკრიპტის დახმარებით, რომელიც როგორც აღმოჩნდა დიდი შეცდომა იყო.

Arch-ზე ინსტალაციის შემდგომ კიდევ ბევრი რამის გამართვა დამჭირდა იმისთვის, რომ სისტემა დეველოპმენტისთვის გამოსადეგი ყოფილიყო, მაგალითად სისტემას არ მოყვება ინტერნეტ კავშირი და გიწევს შენით ჩართო მისი სერვისი რა თქმა უნდა ტერმინალის დახმარებით, ასევე საბედნეროდ წყვეტების გარეშე ამუშავდა OBS და ვიდეოს გადაღების დროს პრობლემები აღარ მქონდა.

Shutdown, Restart-ის პრობლემები

პირველი პრობლემა რაც შევამჩნიე ეს იყო გათიშვის და დარესტარტების პრობლემა, როდესაც დღის ბოლოს ვცადე ოპერაციული სისტემის გათიშვა ის უბრალოდ შავ ეკრანზე გადადიოდა და სისტემური ბლოკი (პროცესორს რომ ვეძახით) აღარ ითიშებოდა.

საბედნიეროდ რამდენიმე საათიანი ძიების შემდეგ პრობლემა მოვაგვარე და ეს პრობლემა აღარ მაწუხებდა.

WIFI-ის პრობლემები

WIFI-ს პრობლემა გაგრძელდა Arch-ზეც, სანამ ამ დიაგნოზს დავსვავდი ახალი WIFI ადაპტერიც კი ვიყიდე და პრობლემა პრობლემად დარჩა, WIFI-ს ისევ დიდი drop-ები ქონდა.

შემდეგ როგორც ფორუმზე წავიკითხე მსგავსი პრობლემის წინაშე საკმაოდ ბევრი ადამიანი იდგა და მისი მიზეზი ლინუქსის ერთ ერთი განახლება იყო.

Bluetooth-ის პრობლემები

ანალოგიურად ვერც Bluetooth-ს მოვუხერხე ვერაფერი, მიუხედავად იმისა რომ ამ პრობლემეის მოგვარებას ძალიან დიდი დრო და ენერგია დავახარჯე ფორუმების ინფორმაცია სამწუხაროდ არ გამომადგა.

Partition-ის პრობლემები

როგორც ზემოთ ავღნიშნე Arch დავაინსტალირე archinstall სკრიპტის დახმარებით, რომელიც საბოლოო ჯამში ცუდი გადაწყვეტილება აღმოჩნდა იმის გამო რომ, ავტომატურად root დირექტორიას მხოლოდ 20GB მეხსიერება გამოუყო და შემდგომში აპლიკაციის დასაყენებლად უბრალოდ ადგილი აღარ მქონდა, სწორედ ამის გამო მიწევდა ტერმინალიდან partition-ების გაყოფა რაც რამდენიმე ცდით არ გამომივიდა...

მიუხედავად იმისა, რომ მივყვებოდი ფორუმების პასუხებს რატომღაც ვერაფერი გავაწყე და მივხვდი, რომ უბრალოდ ძალიან დიდ დროს ვუთმობდი ოპერაციული სისტემის გამართვას.

შეჯამება

მიუხედავად ჩემი დიდი სიყვარულისა ლინუქსის მიმართ, უბრალოდ ამ პრობლემების მოგვარების დრო ნამდვილად აღარ მქონდა და გადავწყვიტე ისევ პერსონალურ კომპიუტერზე Windows დამეყენებინა.

გადამწყვეტი ფაქტორი Windows-ზე გადასვლის იყო WIFI-ს პრობლემა რომელსაც მინიმუმ 1 თვე ვებრძოლე, მაგრამ მიუხედავად უამრავი ინფორმაციისა ლინუქსის ფორუმებზე არცერთი პასუხი არ გამომადგა...

საბოლოო ჯამში მაინც მივედი იმ დასკვნამდე, რომ დეველოპმენტისთვის და ასევე YouTube-არხზე ვიდეოების ასატვირთად და დასამონტაჟებლად იდეალური სისტემა არის MacOS, რომელსაც ერთნაირად აქვს კარგი წარმადობაც და აპლიკაციების ხელმისაწვდომობაც.

მაკის ერთადერთ მინუსად მხოლოდ იმას ჩავთვლი, რომ მასზე ვიდეო თამაშებს ვერ ითამაშებ.

ასევე, თუ თქვენი კურსი არის ინგლისურ ენაზე და არ მესმის კარგად რასაც საუბრობს ლექტორი, ვრთავ ე.წ. ტიტრებს და ისე ვაგრძელებ მოსმენას და თუ მაინც ისეთი სიტყვა ვიპოვე, რომელიც აქამდე არ ვიცოდი ვიყენებ გადათარგმნის ონლიან სერვისებს ისეთებს, როგორებიცაა: translate.google.com ან translate.ge

მოცემული მეთოდი მეხმარება გაკვეთილის პირველად ყურებისას გავიაზრო თუ რის გაკეთებას ცდილობს ლექტორი და რა პროექტი თუ ამოცანები უნდა გადაჭრას მოცემულ გაკვეთილში.

აუცილებელი მოთხოვნაა, პირველად გაკვეთილის მოსმენისას არ დავიწყო მასთან ერთად კოდის წერა და უბრალოდ გულდასმით ვუსმინო კურსის ბოლომდე.

პროგრამირების შესწავლის მეორე საფეხური

მას შემდეგ რაც გაკვეთილს ბოლომდე მოვისმენ, უკვე მექმნება წარმოდგენა თუ როგორ მუშაობს მთლიანად ენა, როგორ ხდება ცვლადების აღწერა, მონაცემების გაცვლა და ა.შ.

როდესაც მეორედ ვიწყებ გაკვეთილის მოსმენას უკვე ლექტორთან ერთად ვცდილობ ავაწყო ზუსტად ის პროექტი, რასაც თავად ლექტორი აკეთებს, სწორედ ამ პროცესის გავლისას უკვე გონებაში ნელ-ნელა ჯდება ის განვლილი პროგრამირების თეორია, რომელიც პირველად მოვისმინე.

აუცილებელია მეორედ მოსმენის დროს არ გავჩერდეთ და აუცილებლად მივაღწიოთ კურსში განვლილი პროექტის ფინალურ ფაზას, ანუ უნდა ავაწყოთ ზუსტად ის რასაც ლექტორი გვასწავლის.

პროგრამირების შესწავლის ფინალური ფაზა.

შესწავლის ფინალური ფაზა წარმოადგენს ჩემს პროექტს, რომელსაც ვცდილობ ავაწყო აღნიშნულ ტექნოლოგიაზე, მაგრამ მაინც ვცდილობ პროექტის თემატიკა ძალიან არ განსხვავდებოდეს კურსში არსებული პროექტის თემატიკისგან, ანუ ვცდილობ მივამატო ახალი ფუნქციონალი, რომელიც გაკვეთილში იყო გამოყენებული, უბრალოდ ვცდილობ მცირე მოდიფიკაცია გავუკეთო და დამოუკიდებლად ვცადო კურსში განხილული თემების პრაქტიკაში გამოყენება.

არსებული მიდგომა მეხმარება პრობლემის შემთხვევაში დავუბრუნდე კურსის იმ ქვეთავს, რომელსაც კარგად ვერ ვიგებ და გავიხსენო ლექტორის მიერ ახსნილი მასალა.

პროგრამირების შესწავლის ფინალური ფაზა უკვე პროექტის სრულიად დამოუკიდებლად აწყობის მცდელობაა, მაგრამ არ უნდა დაგავიწყდეთ, რომ არ ხართ შეზღუდული განვლილი მასალის გადამეორებაში.

გახსოვდეთ როდესაც რაიმეს ვერ გაიგებთ, აუცილებელია გადახედოთ განვლილ მასალას ან ჩაიხედოთ პროგრამირების ენის დოკუმენტაციაში.

პროგრამირების უფასო კურსები ქართულად

• HTML, CSS-ის კურსი დამწყებთათვის
• JavaScript-ის კურსი დამწყებთათვის
• JavaScript-ის DOM დამწყებთათვის
• TypeScript-ის კურსი დამწყებთათვის
• Angular-ის კურსი დამწყებთათვის
• ReactJS-ის კურსი დამწყებთათვის
• ალგორითმების კურსი დამწებთათვის